In de vorige blog maakten we kennis met Ayurveda, dit keer duiken we in Ayurveda en voeding. Het is namelijk niet voor niets dat voeding één van de pijlers is in Ayurveda. In India gebruiken ze voeding en kruiden al eeuwenlang als medicijn. Tegenwoordig kunnen we zoveel genezen met een pilletje, dat we voeding vaak vergeten. Maar als je op een natuurlijke wijze aan je immuniteit wilt werken raadt Ayurveda verschillende voedingsmiddelen aan voor de drie dosha’s. En dat brengt ons gelijk terug bij de Ayurvedische dosha’s. Wat was ook alweer het verschil?

Prakruti en Vikruti 

Bij je geboorte krijg je een Prakruti mee, je zogenoemde geboorteconstitutie. Dit kun je zien als je natuurlijke staat van zijn, waarbij één van de drie dosha’s overheersend is. Behalve je Prakruti kun je ook een Vikruti hebben. Dit is niet aangeboren, maar ontstaat door een levensstijl die niet past bij je geboorteconstitutie. Je Vikruti is de onbalans. Aan je Prakruti kun je niets aan doen, deze is aangeboren. Maar je Vikruti ontstaat door hoe je leeft en opgroeit. De eerste stap in Ayurveda en voeding is om jouw overheersende dosha te achterhalen. Via deze link kun je een Ayurveda dosha test doen.

De drie Ayurvedische dosha’s

Nu je weet welk van de dosha’s bij jou overheerst vraag je je misschien af of je in balans bent. In Ayurveda worden de dosha’s beschreven met zowel uiterlijke kenmerken als persoonskenmerken. Ook je gezondheid en energie spelen een belangrijke rol. We laten de uiterlijke kenmerken even achterwege. Als we kijken naar persoonskenmerken, dan kun je je hier in herkennen als je in balans bent:

• Pitta: goede spijsvertering, veel energie, enthousiast, intelligent, vastberaden, doelgericht
• Kapha: goed uithoudingsvermogen, diepe ademhaling, liefdevol, zorgzaam, geduldig
• Vata: energiek, ononderbroken slaap, flexibel, vrolijk, initiatiefrijk

Het kan natuurlijk ook zijn dat je niet in balans bent. Je gezondheid is niet optimaal en je krijgt last van kwaaltjes. In Ayurveda zijn dit tekenen van een onbalans bij elk van de drie dosha’s:

• Pitta: kritisch, overmatige ambitie, ontevredenheid, chronische vermoeidheid, maagklachten, maagzuur, eczeem, hoofdpijn, acne of huidklachten
• Kapha: sombere gedachten, onbeheerst eten en drinken, overmatige gehechtheid aan mensen en dingen, verkoudheid, allergieën, kortademigheid 
• Vata: koude handen en voeten, concentratieverlies, gebrek aan vertrouwen, angstig, slechte weerstand, droge en jeukerige huid, ontstekingen

Mijn Ayurvedische dosha is Pitta. Als ik bijvoorbeeld veel pittige kruiden eet of in de felle zon zit, krijg ik hoofdpijn, last van maagzuur en een gevoelige rode huid. Op dat moment zou ik mijn lichaam eigenlijk het tegenovergestelde moeten geven van pittig en warm. Het is dan een goed idee om naar binnen te verkassen, kokoswater te drinken en een lauwwarme salade te eten met veel groene groente. Als het ware doof ik dan mijn eigen vuurtje die iets te veel was gaan oplaaien. 

Ayurveda en voeding

Zijn je dosha’s in balans? Dan ervaar je voornamelijk de positieve kenmerken uit het rijtje én heb je een goede immuniteit. Ben je uit balans? Dan ervaar je vaker de negatieve kenmerken en is de kans groot dat je niet lekker in je vel zit. Ayurveda en voeding kunnen je hierbij helpen. Er bestaan voedingslijsten waarmee je kunt zien wat je het beste kan eten voor jouw dosha. Voor op maat gemaakt advies kun je een bezoek brengen aan een Ayurvedisch arts. Er komt namelijk veel bij kijken. Maar wil je dit weekend al de boodschappen in huis halen voor jouw dosha? Met deze voeding sla je nooit de plank mis.

Ayurvedische voeding voor een Pitta-type

​​Voor een Pitta geldt: eet weinig zout en vermijd scherpe of zure smaken. Een pittige curry kan een Pitta bijvoorbeeld snel uit balans halen. Eet je grootste maaltijd tussen de middag en zorg voor een stevig ontbijt. Wat je dan kunt eten? Denk aan groene groenten zoals komkommer, broccoli, asperges, courgette en spinazie. Alles wat groen is werkt verkoelend voor een Pitta. De beste fruitsoorten voor een Pitta zijn onder andere mango, peer en ananas. Het is hierbij wel van belang dat ze lekker zoet zijn, want zodra ze zuur zijn halen ze Pitta juist uit balans. Ook zijn verkoelende dranken zoals kokoswater of aloë vera sap een aanrader.

Op het menu voor een Vata

Als je overheersende dosha Vata is, dan is de kans groot dat je het vaak koud hebt. Je kunt dan beter warme maaltijden eten. Zoals soepen, curry’s of havermoutpap. In tegenstelling tot Pitta, kun je als Vata veel kruiden gebruiken in je eten. Het liefst in elke maaltijd, zoals verse gember, kaneel of kurkuma. Ook zijn bananen, avocado’s, mango’s en pruimen heel goed voor een Vata dosha. De beste groenten? Alles wat uit de grond komt. Dit werkt aardend. Denk bijvoorbeeld aan pompoen, zoete aardappel, wortel en biet. Probeer ook deze Ayurvedische cake met lavendel en rozemarijn eens, perfect voor Vata types.

De recepten van de rijstepap, kitchari en amandel-chocolade balletjes komen in het nieuwe ebook. Het andere recept is een Ayurvedische cake met lavendel en rozemarijn.

Kapha kan dit het beste eten 

Ook voor een Kapha dosha heeft warme voeding de voorkeur. En dit mag best pittig zijn, dus voeg meer kruiden toe aan je maaltijd als jij een Kapha bent. Kapha’s kunnen namelijk wel wat peper in hun reet gebruiken. Vermijd zwaar of vettig voedsel zoals yoghurt, kokosmelk of avoado. Wat dan wel goed is voor Kapha? Groenten bijvoorbeeld, want die zijn licht verteerbaar. Ook fruit zoals appels, peren en granaatappels zijn goed voor een Kapha. En ga voor de drogere granen, zoals quinoa. Wist je dat de ideale snack voor een Kapha popcorn is? Dat is namelijk droog en licht, het tegenovergestelde van deze dosha. 

Leer meer over Ayurveda en voeding

Ben je nog niet uitgelezen over Ayurveda en voeding? Bestel dan het Balance e-book via deze link, met maar liefst 52 heerlijke Ayurvedische recepten om je lichaam én mind weer in balans te brengen. Naast voeding is ook je levensstijl enorm belangrijk in Ayurveda. Zo staan er ook tips in voor elk van de Ayurvedische dosha’s, van beweging tot selfcare rituelen. 

Liefs,
Esmeé

• About
• Latest Posts

Esmeé van Vliet

Gastblogger at Zonderzooi

Hi, ik ben Esmeé! Copywriter en yogi. Mijn eerste yogales was liefde op het eerste gezicht. Maar al snel leerde ik dat de asana’s maar een klein deel zijn van yoga. Er viel nog zoveel meer te ontdekken: ademhalingsoefeningen, meditatie, mindfulness, noem het maar op. Ik lees, leer en schrijf over niets liever. En ik hoop hiermee jou en anderen te inspireren.

Latest posts by Esmeé van Vliet (see all)

• Ayurveda en voeding: deze voeding past bij jouw dosha - 15/08/2022
• De Ayurvedische klok: beweeg mee met het ritme van de dag - 06/02/2022
• Wat zijn affirmaties? Zo ervaar je de kracht van positief denken - 10/01/2022